بدون شک، همه شما برای یکبار هم که شده واژه پیمانکاری ساختمان را شنیده اید و به محض شنیدن این واژه، اولین سوالی که به ذهنتان خطور می کند این است که پیمانکاری ساختمان یعنی چه؟ همان طور که از نام این واژه مشخص است، از این واژه، در صنایع ساخت و ساز، استفاده می شود. در واقع به هر نیروی متخصص و کاربلدی که به منظور تسریع در عملیات های ساختمان بکار گرفته می شوند پیمانکار ساختمان و به مجموعه فعالیت آن ها، پیمانکاری ساختمان می گویند.
به عبارت دیگر، پیمانکاری ساختمان یعنی گردهم آمدن مجموعه ای از نیروهای متخصص و کاربلد در کنار هم و فراهم آوردن تجهیزات لازم برای پیشبرد هرچه بهتر و سریع تر پروژه های ساختمانی. حال، برای پیشبرد سریع و دقیق این نوع پروژه ها، یکسری وظایف وجود دارد که در حوزه مهندسی می باشد. این وظایف را هم یک فرد و هم یک شرکت حقوقی می توانند انجام دهند.
مجموعه وظایف و شرایطی که بر عهده پیمانکار است را در قراردادی به نام قرارداد پیمانکاری ساختمان، منعقد می کنند که این قرارداد بین کارفرما و پیمانکار به توافق می رسد. از جمله شرایط و ضوابطی که در این قرارداد درج می شود شامل زمان تحویل پروژه، زمان دریافت حقوق، مقدار و هزینه ابزارآلات مورد نیاز، نوع مواد و مصالح، چگونگی انجام پروژه و … می باشد.
پیمانکاری ساخت ویلا در شمال یا هر پروژه ساخت ساز دیگری نیازمند دانستن یک سری مفاهیم و پیش نیاز ها بوده تا آگاهانه عملیات پیمانکاری ساختمان را به یک تیم مجرب واگذار کنید. لطفا در ادامه با دپارتمان برخورداری همراه باشید تا در این صفحه به طور کامل پیمانکاری ساختمان را بررسی کنیم.
پیمانکاری ساختمان و انواع آن
اگر بخواهیم به زبان ساده، واژه پیمانکاری ساختمان را تعریف کنیم باید بگوییم به هر فعالیت مهندسی که در حوزه ساخت و ساز به منظور اجرا و ساخت یک ساختمان مسکونی، تجاری یا صنعتی انجام می گیرد پیمانکاری ساختمان می گویند. از جمله این فعالیت ها می توان به خاکبرداری، خاکریزی، زیرسازی و … اشاره کرد. بنابراین، فقط تنها، مهندسان عمران نیستند که وظیفه پیمانکاری ساختمان را بر عهده می گیرند. از دیگر شاخه های مهندسی مربوط به این حوزه می توان به مهندسان معماری، برق، مکانیک، کشاورزی، طراح و … اشاره کرد. برای هر کدام از این مهندسین، نقش و وظیفه ای خاص در عملیات های ساختمانی وجود دارد.
به همین دلیل، این واژه یکی از رایج ترین واژه ها در دنیای مهندسی می باشد. از آنجایی که به پیمانکار، مسئولیت و وظایفی سپرده شده و طی یک قرارداد رسمی به ثبت می رسد، لذا حس مسئولیت پذیری و متعهد بودن یکی از مهم ترین ویژگی های این افراد است که داشتن آن برای تمام پیمانکاران، الزامی است.
در واقع یک پیمانکار باید بتواند با مدیریت مالی و زمانی، پروژه را طبق زمانی که در قرارداد، تعیین شده، به اتمام برساند.
پیمانکار ساختمان به چه کسی گفته میشود؟
همانطور که اشاره نمودیم پیمانکار، نماینده کارفرما در حین اجرای پروژه است. لذا یکسری وظایف و مسئولیت هایی دارد که محدوده این مسئولیتها بستگی به نوع قرارداد پیمانکاری دارد که بین او و کارفرما منعقد شده است. برخی از کافرماها تمام مسئولیت پروژه را بر عهده پیمانکار می گذارند که به این قرارداد، قرارداد پیمانکاری عمومی می گویند. بنابراین در چنین قراردادهایی، پیمانکار وظیفه دارد بر تمام مراحل اجرای پروژه، نظارت داشته باشد.
ولی برخی از قراردادهای پیمانکاری، جزئی هستند. یعنی یک وظیفه خاص به پیمانکار، سپرده می شود و پیمانکار وظیفه دارد فقط به همان مسئولیت خود بپردازد. با این حال، یک سری وظایف کلی بر عهده پیمانکاران است که عبارتند از:
- داشتن برنامه ریزی برای پیشرفت بهتر و سریع تر پروژه
- تهیه یک جدول زمان بندی دقیق که شامل تمام مراحل اجرای پروژه از ابتدا تا انتهای پروژه می باشد.
- تمام پیمانکاران باید قدرت تصمیم گیری سریع، صریح و درست را داشته باشند.
- استخدام صحیح کارکنان و پرسنل پروژه
- تمام عملیات ساختمانی را طبق نقشه های فنی و اجرایی، جلو ببرد.
- با تمام قوانین و مقررات ساخت و ساز آشنا باشد.
- به صورت قانونی تمام مراحل ساخت و ساز را انجام دهد.
- تمام اصول ایمنی را رعایت کند و در برابر هرگونه حادثه ای، مسئولیت پذیر باشد.
- حتما تمام مراحل اجرای پروژه را به صورت حضوری، نظارت کند.
- برای تهیه مصالح و منابع مورد نیاز، برنامه ریزی داشته باشد.
- مسئولیت پذیری در قبال تجهیزات ساختمانی و نیروهای انسانی از دیگر وظایف مهم این افراد است.
- حتما باید ماهرترین و باتجربه ترین مهندسان و تیم پیمانکاری را بکار گیرد.
- با حس مسئولیت پذیری اش، باید بهترین مصالح را برای پروژه استفاده کند.
- باید خلاق باشد تا حین پروژه، خلاقیت به خرج دهد.
انواع پیمانکاری ساختمان
مطمئنا تا اینجای مطلب، دریافتید که پیمانکاری ساختمان یک شغل گسترده و شامل شاخه های مختلف مهندسی است. لذا مهندسان مختلفی می توانند به عنوان پیمانکار بر روی یک پروژه، فعالیت داشته باشند. به همین دلیل، شرکت هایی که به عنوان پیمانکاری ساختمان مشغول هستند متشکل از مهندسان متخصص و حرفه ای می باشند.
اصلا، هر شرکت پیمانکاری که بخواهد پروژه مورد نظر را به بهترین شکل ممکن و در سریع ترین زمان و با بالاترین کیفیت به کارفرما تحویل دهد باید هر قسمت از اجرای پروژه را به گروهی بسپارد. مثلا گروهی را برای خاکبرداری، گروهی را برای تامین مصالح، گروهی را برای تامین تجهیزات و ابزارآلات و … در نظر بگیرد.
بنابراین اگر قصد پیمانکاری ساختمان مثلا پیمانکاری ساخت ویلا در شمال را دارید باید با توجه به نوع پروژه و بزرگی آن، از یکسری پیمانکاران، دعوت به همکاری کنید. از جمله مهندسان و پیمانکاران مورد نیاز برای پروژه های ساختمانی عبارتند از:
- پیمانکاران برای تخریب و خاکبرداری: این پیمانکاران، اولین پیمانکارانی هستند که در محل پروژه، حضور می یابند. چرا که پایه ترین مرحله آغاز پروژه بر عهده این افراد است. لذا حضور این افراد در زمان پیمانکاری ساخت ویلا در شمال یا هر پروژه ساخت و ساز دیگری، الزامی است.
- پیمانکاران برای آرماتور بندی و بتن ریزی: از آنجایی که این مرحله از ساخت و ساز، مهم ترین بخش پروژه، تلقی می شود همواره به مهندسان پیمانکار حرفه ای و ماهر، سپرده می شود. آرماتوربندی شامل بتن ریزی و آرماتوربندی شناژ، سقف و ستون می باشد.
- پیمانکاران برای لوله کشی و تاسیسات اعم از آب، برق و گاز: لوله کشی ساختمان یکی دیگر از مراحل پروژه های ساخت و ساز است که بعد از اتمام سفت کاری ساختمان شروع و تا پایان پروژه، ادامه دارد.
انواع قرارداد پیمانکاری ساختمان
یکی از مهم ترین بحث های پیمانکاری، قراردادیست که بین پیمانکار و کارفرما منعقد می شود. در این قرارداد، شرایط، ضوابط و مسئولیت هایی که بر عهده پیمانکار ساختمان است، ثبت میگردد. بنابراین تا طرفین به تفاهم نرسند چنین قراردادی به امضا نخواهد رسید. این موضوع سبب شد قراردادهای پیمانکاری متنوعی وجود داشته باشند که این انواع عبارتند از:
- قرارداد بدون مصالح: در این نوع قرارداد، وظیفه تامین مصالح بر عهده کارفرما است. لذا اگر عملیات ساخت و ساز به دلیل نبود مصالح، با تاخیر مواجه شد مسئولیت آن بر عهده کارفرما است نه پیمانکار. عموما این نوع قرارداد در پروژه های کوچک استفاده می شود تا سریع تر تمام شود.
- قرارداد پیمانکاری با مصالح: این قرارداد، برعکس قرارداد قبلی است. به این صورت که پیمانکار، علاوه بر نظارت بر روند اجرای پروژه، وظیفه تامین مصالح را هم دارد. این نوع قرارداد، عموما در شهرهای بزرگ مثل تهران، منعقد می شود.
- قرارداد پیمانکاری درصدی: در این نوع قرارداد پیمانکاری، سود و زیان، بر عهده هر دو طرف قرارداد است. به همین دلیل یکی از کاربردی ترین قراردادهای پیمانکاری محسوب می شود. لذا اگر برای پیمانکاری ساخت ویلا در شمال به دنبال یک قرارداد، معتبر و به صرفه هستید این قرارداد، یکی از بهترین گزینه ها است.
بر اساس این قرارداد، کارفرما فاکتورهای خرید مصالح و تجهیزات و دستمزد نیروی انسانی را دریافت می کند و فقط وظیفه دارد این هزینه را پرداخت کند. یعنی هیچ هزینه اضافه تری مبنی بر ضرر و زیان پروژه را نمی پردازد. قرارداد پیمانکاری مقطوع: این قرارداد به دو شیوه، اجرا می شود. به این صورت که پیمانکار در ازای دریافت حقوق، تمام پروژه را تمام کند و یا در ازای دریافت حقوقی معین، بخشی از عملیات را که بر عهده اوست را به اتمام رساند.
نتیجه گیری
به طور کلی، باید بگوییم پیمانکاری ساختمان و پیمانکار یکی از مهم ترین ارکان پروژه های ساختمانی، چه کوچک و چه بزرگ می باشد که اغلب وظایف و مسئولیت های این پروژه ها اعم از برنامه ریزی مصالح و نیروهای انسانی، اجرای پروژه بر اساس نقشه، مدیریت زمان و هزینه، محافظت جانی و مالی و … را بر عهده می گیرند.
اهمیت این شغل به قدری است که تمام کافرماها به دنبال بهترین پیمانکار یا شرکت پیمانکاری برای عملیات ساخت و ساز خود هستند. همچنین، حتما باید قبل از شروع پروژه، قرارداد رسمی و تفاهم نامه ای بین آن ها و کارفرما، منعقد شود. قراردادی که هر دو طرف از آن، سود ببرند. دقت، نظم و مسئولیت پذیری از مهم ترین ویژگی های یک پیمانکار است که با این ویژگی ها می توان، کارفرمایان بیشتری را به سوی خود جذب کرد.
